نگهداری استخر، جکوزی و سونا از مهمترین فعالیت هایی هستند که متأسفانه در بسیاری از مواقع توسط مالکان و افراد متصدی آنها، مورد غفلت واقع شده و می تواند باعث به وجود آمدن خطرات و هزینه های سنگینی در آینده برای آنها شود. داشتن یک استخر تمیز و وجود آبی پاکیزه و با تعادل شیمیایی مناسب، ضامن سلامتی و داشتن یک تجربه خوب شنا برای کسانی است که به قصد تفریح و یا ورزش، از این امکانات استفاده می کنند.
نگهداری استخر گاهی ساده بنظر می رسد، اما انجام بازرسی ها و کنترل های دوره ای مربوطه، بصورت علمی و سیستماتیک، نیازمند تخصص و تجربه کافی در این زمینه است. متأسفانه گاهی به دلیل تلاش افراد برای کاهش هزینه، بحث نگهداری و نظارت روی استخرها مورد ساده انگاری واقع شده و بجای سپردن به یک مسئول متخصص، در دست افراد بدون تجربه و آگاهی لازم قرار می گیرد.
عدم کنترل مناسب کیفیت بهداشتی و شیمیایی آب استخر، می تواند باعث بروز بیماری ها و ناراحتی های پوستی و امثال آن برای شناگران شود. ضمن اینکه، صدمه دیدگی هر کدام از دستگاه های استفاده شده در تأسیسات استخر به دلیل عدم کنترل پیشگیرانه مناسب، ممکن است هزینه های قابل توجهی را برای صاحبان استخر به بار آورد.
روش درست و علمی نگهداری استخر و تجهیزات آن، تنها به جمع کردن آشغال ها از سطح استخر و چک کردن عملکرد دستگاه ها بر نمی گردد. در بازرسی و نگهداری استخر و تأسیسات آن در بازه های زمانی مختلف، می بایست پارامترهای مختلفی مورد بازرسی و کنترل قرار گیرند که چند مورد آن عبارتند از:
- بازرسی تمیزی و عدم صدمه دیدگی سطوح داخلی و خارجی استخر
- کنترل وضعیت های مجراهای ورودی و خروجی آب استخر
- کنترل تجهیزات فلزی استفاده شده در استخر
- کنترل وضعیت سیستم لوله کشی و تعمیر نشت های احتمالی
- بازرسی پمپ ها و تخلیه صافی مربوط به آنها
- بازرسی فیلترها و شستشوی معکوس (Backwash) آنها
- بازرسی سیستم گرمایش استخر، جکوزی و سونا
- کنترل و بازرسی سیستم تهویه مطبوع
- بازرسی تمیزی و موارد امنیتی لازم در محوطه استخر
- جاروي استخر و زدودن آلودگي ها از روي کف و ديواره استخر
- اندازه گیری و کنترل شاخص های کیفی آب استخر و جکوزی از جمله:
میزان ماده ضدعفونی کننده در آب (از جمله کلر)
میزان PH آب
میزان قلیائیت کل آب
میزان سختی آب
میزان ذرات جامد محلول در آب (TDS)
دمای آب
و در صورت لزوم افزودن مواد شيميايي مورد نياز
البته موارد فوق، تنها نمونه هایی از پارامترهایی هستند که می بایست در بازرسی، کنترل و نگهداری استخر مورد توجه قرار گیرند. در بهترین حالت، می بایست هر استخر با توجه ویژگی های خود، دارای پارامترهای کنترلی مخصوص به خود باشد.
نگهداری استخر در تابستان و زمستان
قاعدتا در فصل تابستان معمولا استخر پر از آب مي باشد ولي بايد دقت نمود در فصل زمستان حدالمقدور نسبت به تخليه آب استخر اقدام گردد و برف و باران جمع شده در كف استخر در اسرع وقت پاكسازي شود.
پاكسازي برف و برگهاي پاييزي حتما با دقت و بوسيله ابزاري كه به مواد آب بندي استخر صدمه نزند انجام شود. انجماد آب در زمستان باعث ايجاد تنش و فشار هيدرواستاتيك بالا مي شود كه منجر به اختلال در آب بندي استخر مي گردد. استفاده از نمك جهت عدم يخ زدگي به هيچ عنوان پيشنهاد نمي شود. چرا كه سريعا باعث تخريب انواع پوشش هاي عايق كاري استخر مي گردد. در صورتي كه استخر آب داراي نشتي مي باشد بايد در سريع ترين زمان و قبل از رسيدن سيكل هاي يخ بندان عمليات عايق كاري استخر انجام شود. چرا كه با نفوذ آب به داخل ديواره و كف استخر و انجماد آب در آن سريعا بتن و سيمان را تخريب نموده و باعث اختلال شديد در بافت اساسي استخر مي گردد. در ساخت استخر و استفاده از مواد آب بندي استخر مي تواند تا حدود زيادي اين مشكل را برطرف نمايد. چرا كه استفاده از مواد عايق كاري استخر اجازه نفوذ آب به داخل ديواره هاي استخر را نداده و د ر نهايت منجر به تخريب نخواهد شد. با توجه به حساسيت استفاده از مواد عايق بندي استخر در ساخت استخر توجه به اين نكته لازم است كه هزينه اوليه مواد آب بندي استخر در مرحله ساخت استخر مي تواند از هزينه هاي ناشي از عدم استفاده از مواد آب بندي پس از بروز مشكلات جلوگيري نمايد. ساخت استخر بدون استفاده از متريال هاي عايق كاري منجر به افزايش هزينه هاي ثانوي و عدم رضايتمندي كامل از اجرا و ساخت استخر خواهد شد.
علل کاهش آب در استخر و جکوزی
در فرایند کاهش آب استخرها و جکوزی ها ۳ احتمال عمده وجود دارد که با بررسی هر یک می توان اشکال اصلی را پیدا کرد و با روشهای خلاقانه و با هزینه مناسب نسبت به حل آن اقدام نمود. اصولا کاهش آب استخر و جکوزی در ۳ صورت متفاوت کم می شود که هریک از این ۳ مشکل راه حل های خاص خود را دارداین سه اشکال عبارت است از
نشت آب از جداره ها و کف استخر یا جکوزی
نشت آب از لوله ها ، اتصالات و سایر تجهیزات سیستم گرمایشی
نشت آب از لوله ها ، اتصالات و سایر تجهیزات سیستم تصفیه آب
در ابتدا باید مشکل را پیدا کرد. یکی از روش های ساده و کارا در پیدا کردن اشکال، بستن تمامی ورودی و خروجی های مشهود استخر( جکوزی ) است به شکلی که راه عبور اب از این مناطق کاملا بسته شود و سپس آن را ار آب سرد پر می کنیم. حتما سیستم فیلتراسیون و گرم کن را کاملا خاموش کرده و به مدت ۲۴ یا ۴۸ ساعت میزان آب موجود در آن را چک می کنیم. اگر هیج کاهشی صورت نگرفت جای خوشحالی دارد و مفهوم آن این است که نشتی از سازه نمی باشد. زیرا وجود و شناسایی نشتی در سازه می تواند زمانگیر و پر هزینه باشد. در صورتی که اشکال و نشتی از سازه باشد در ابتدا با استفاده از چسب آب بند استخر و پودر سیمان تمام محوطه را نشت گیری می کنیم تا در صورت وجود نشتی های ریز جلو آن گرفته شود و در صورتی که نشتی زیاد باشد باید با تخریب و عایق کاری مجدد این کار صورت گیرد.اما در صورتی که نشتی از دیواره ها و کف نباشد امکان نشتی در دو سیستم دیگر وجود دارد:.
نشتی در لوله ها و فرآیند فیلتراسیون
نشتی در لوله ها و فرآیند سیستم گرمایشی
البته لازم به ذکر است که در صورت اشکال در هر یک از دو سیستم فوق باید جای احتمالی اشکال را با بررسی دقیق موتورخانه و استخر( جکوزی) مشخص نمود. مثلا در صورتی که بجز نشتی در داخل استخر آب کثیف مشاهده شود امکان سوراخ بودن مبدل حرارتی وجود دارد و یا اگر موتورخانه کاملا خشک باشد ، نشتی از جداره های لوله ها و یا لوله های توکار می باشد.
اشکال در هر یک از دو سیستم فوق می تواند از لوله های توی کار باشد که تعویض و تعمیر آن نیاز به تخریب مسیر لوله ها را دارد که کاری پر هزینه و وقت گیر می باشد. در صورتی که دو سیستم بصورت مجزا فعالیت می نمایند در اینگونه موارد یکی از بهترین پیشنهاد ها این است که مسیری را که داری نشت است ( فیلتراسیون یا گرمایش ) را از استخر( جکوزی ) مسدود نموده و از داخل موتورخانه مسیر فیلتراسیون و گرمایش را به یکدیگر متصل نماییم. در این صورت با هزینه اندک و کمی کاهش بازده ، از هدر رفت و نشتی اب را جلوگیری می نماییم.