یکی از مهمترین مراحل پس از ساخت استخر ، نگهداری از آن می باشد . رطوبت در فضای استخر و کنترل آن همواره یکی از مهمترین دغدغه‌های موجود برای طراحان، صاحبان استخرها، بهره برداران و مسئولین نگهداری و تعمیرات استخرها بوده است.
دمای مناسب استخر و جکوزی چقدر است؟
قبل از معرفی تجهیزات گرمکن و رطوبت گیر استخر و نحوه انتخاب این تجهیزات باید بدانیم دمای مناسب آب استخر و جکوزی و میزان رطوبت مناسب برای محیط استخر و جکوزی چه مقدار میباشد.
مناسب ترین دمای آب استخر 26 درجه سانتیگراد یا 78 درجه فارنهایت و مناسب دمای آب جکوزی 36 الی 40 درجه سانتی گراد و بهترین رطوبت هوای 50-60 درصد میباشد.لازم بذکر است دماهای آب استخر جکوزی با توجه به کاربری و نوع سنین آدم هایی که استفاده میکنند تا 5 درجه تلرانس دارد.
در واقع در استخرهای درمانی – استخرهای سالمندان ، غواصی بدلیل کم بودن تحرک شناگران دمای آب استخر باید کمی بیشتر از 26 درجه سانتیگراد باشد.
لزوم استفاده از گرمکن استخری چیست؟
باید توجه داشت کاهش دما کمتر از 26 درجه سانتیگراد باعث انتقال دما بدن شناگر به استخر و پیداکردن حس سرما در شناگر میشود و دمای بالاتر از 26 درجه سانتیگراد باعث افزایش هزینه مربوط به انرژی گرمایش ، رشد میکرو ارگانیسم ها و بالا رفتن نرخ تبخیر میشود و کنترل رطوبت نیز سخت تر میگردد.
انواع گرمکن استخر
مبدل حرارتی که از طریق انرژی گرمایشی خود را از دیگ و مشعل بدست می آورد.
گرمکن های برقی که انرژی لازم برای گرمایش را از طریق المنت های برقی بدست می آورد.
گرمکن های گازی و گازوئیل که انرژی لازم برای گرمایش را از طریق سوخت گاز یا گازوئیل بدست می آورد.
گرمکن های خورشیدی که انرژی لازم برای گرمایش را از طریق صفخات خورشیدی بدست می آورد.
گرمکن های Heat Pump که انرژی لازم را برای گرمایش از طریق گرمای تجهیزات دیگر بدست می آورد.
هم پایین بودن میزان رطوبت نسبی در استخر و هم بالا بودن آن، باعث ایجاد معایب قابل توجهی خواهد بود. رطوبت نسبی پایین تر از حد استاندارد، با ایجاد افزایش نرخ تبخیر آب از سطح پوست شناگران، باعث ایجاد احساس ناخوشایند سرما برای آنها میشود.
همینطور، رطوبت نسبی بالاتر از حد استاندارد نیز باعث ایجاد مشکلاتی از جمله ایجاد خوردگی در ساز‌ه‌های فلزی استفاده شده در استخر و ساختمان آن، تخریب مصالح و سطوح، ایجاد ناراحتی برای شناگران، تقطیر آب روی سطوح، نم گرفتن دیواره و سقف استخر و نیز افزایش رشد قارچ و کپک در شکاف‌ها و درزها میشود. با توجه به توصیه استانداردهای مطرح، میزان رطوبت نسبی بهینه برای فضای استخرها، بین 50% تا 60% است. تا زمانی که قیمت انرژی پایین بود.
دستگاه رطوبت گیر و کاهش هزینه انرژی
با کنترل رطوبت استخر و دمای محیط آن ، دستگاه رطوبت گیر یک محیط با رطوبت پایداری را ایجاد می کند.
دستگاه های رطوبت گیر باعث کاهش استفاده از هوای بیرون استخر می باشد که این خود باعث کاهش مصرف انرژی گرمایشی و سرمایشی می باشد.
به طور کلی رطوبت گیری از هوا به یکی از سه روش زیر امکان پذیر است : رطوبت گیری با استفاده از نمک های جاذب رطوبت رطوبت گیری با استفاده از سطوح سرد(سیستم های رطوبت گیری مکانیکی و ترمودینامیکی) رطوبت گیری با استفاده از یونیزه کردن هوا ( رطوبت گیر الکتریکی ) در چه شرایطی استفاده از رطوبت گیر استخر ضروری است؟ در استخرهایی که امکان تعویض یا تهویه دائم و کافی هوای محوطه استخر برای برطرف نمودن رطوبت اضافه موجود در هوا و جایگزینی هوای تازه وجود ندارد و یا هوای بیرون نیز دارای رطوبت نسبی زیاد باشد (رطوبت بالای 50%) و عملا تعویض آن با هوای استخر باعث کاهش رطوبت هوای محیط بسته استخر نمی گردد (مانند مناطق شمال یا جنوب کشور) استفاده از رطوبت گیر استخری جهت کاهش رطوبت هوای محوطه استخر لازم خواهد گردید.
بطور کلی اگر میزان رطوبت نسبی موجود در هوای استخر های سر پوشیده با دمای 25 درجه سانتیگراد کمتر از %40 باشد (%RH) شناگر احساس سرما میکند (البته دمای هوای محیط استخر های سر پوشیده نیز بر اساس نوع کاربری استخر باید حدود 25 تا 29 درجه سانتی گراد باشد) همچنین وجود رطوبت بیش از 60% در هوای محیط استخر ها به هیچ وجه مناسب نیست، زیرا رطوبت بالاتر از 60% نه تنها موجب سلب آسایش شناگران در هنگام تنفس میشود بلکه در دراز مدت نیز صدمات زیادی به ساختمان و تجهیزات ( بخصوص تجهیزات الکتریکی و مکانیکی موتورخانه) استخر وارد می نماید.
اصولا هر گاه اختلاف دمای آب استخر یا جکوزی با دمای هوای محیط بسته اطراف بیش از 2 تا 3 درجه سانتی گراد باشد ، عمل تبخیر آب و افزایش میزان رطوبت خصوصا از طرف جکوزی آب گرم در محیط بسته استخر آغاز می شود. دستگاه های رطوبت گیر استخر به دو نوع دارای کویل گرمایشی (جهت گرم کردن هوای خروجی از دستگاه) و یا بدون کویل گرمایشی تقسیم می گردند.
رطوبت گیر استخر مکانیکی / تبریدی : یکی از کاربرد های سیستم های رطوبت گیری مکانیکی، استفاده از آن در استخرهای سرپوشیده است. مزیت عمده این سیستم ها آن است که گرمای نهان ومحسوس و گرمای تولید شده به واسطه کارکرد کمپرسور سیستم را می توان در هر یک از بخش های مجموعه که نیاز به گرما دارد مورد استفاده قرار داد.
از متداول ترین روش های رطوبت گیری در دستگاه های رطوبت گیر استفاده از همان روش سیکل ترمودینامیکی سیستم های تهویه مطبوع یا رطوبت گیری با استفاده از کوئل سرمایی است.در این روش با عبور هوای مرطوب از روی کوئل سرد دستگاههای هوا رسان یا کوئل های انبساط مستقیم مبرد رطوبت موجود در آن تقطیر شده ودر عمل ، فرآیند رطوبت گیری رخ می دهد.
دستگاهای رطوبت گیر استخر با انرژی الکتریکی کار کرده و شامل کمپرسور ، کندانسور ، اواپراتور بوده و به صورت یک پکیج کامل ساخته و با توجه به میزان درصد رطوبت نسبی و دمای محیط و مساحت سالن استخر انتخاب و تنظیم میگردند و قادر به رطوبت گیری از محیط و تبدیل آن به آب مقطر و خروج از طریق لوله drain دستگاه می باشند. دستگاه رطوبت گیر استخر با مکش هوای داخل سالن رطوبت را از هوا گرفته و هوای خشک را با دمای بیشتر (در نوع با کویل گرمایشی) یا با همان دمای محیط ( در نوع بدون کویل گرمایی) وارد فضای محوطه استخر می نماید .
ویژگی هایی که دستگاه های رطوبت گیر استخر می بایستی داشته باشند به شرح زیر می باشد :
بدنه ضد زنگ و مقاوم در برابر رطوبت تنظیم مقدار رطوبت نسبی محیط عملکرد به صورت خودکار و اتوماتیک کار کردن با صدای کم عدم نیاز به کانال کشی
رطوبت گیر الکترونیکی : رطوبت گیرهای الکترونیکی با ایجاد یک سطح سرد برای میعان بخار آب موجود در هوا و بدون داشتن هیچ قطعه مکانیکی متحرک دارای طراحی ساده ای می باشند .
این دستگاه ها با وجود اینکه عملا در گروه بی صدا و نسبتا ارزان می باشند ولی بدلیل راندمان پایین تر آن ها نسبت به روش های دیگر، عمدتا از آن ها در ظرفیت های کوچکتر تولید و مورد استفاده قرار می گیرد. رطوبت گیر جاذب / خشک کن لازم به ذکر است ،نمک های جذب رطوبت مانند سیلیکات ها تمایل بسیار زیادی به جذب رطوبت دارند و بیشتر در سردخانه ها مورد استفاده قرار می گیرند.
این نمک ها پس از جذب رطوبت به وضعیت اشباع رسیده و قابلیت جذب خود را از دست می دهند و برای استفاده مجدد باید آنها را به نحوی احیا کرد. یکی از روش های احیای مواد جاذب رطوبت استفاده از تجهیزات متخلخل و یا گرمایش آن ها می باشد .
همچنین یکی دیگر از روش های رطوبت گیری که عمدتا در صنایع و محصولات کشاورزی مورد توجه است، استفاده از چرخ لانه زنبوری می باشد که یکی از تجهیزات رطوبت گیری به شمار می رود و سطحی آغشته به سیلیکاژل دارد.با قرار گیری این وسیله در برابر مسیر عبور هوا،رطوبت موجود در آن جذب می شود.
